Che Guevara Öldürüldüğünde Çantasından Nutuk Mu Çıktı?
Arjantin'de doğdu Küba sanayi bakanı oldu... Peki ünlü devrimci Che Guevara'nın, çantasından Nutuk çıktı mı?
Bulgularımız:
- Che Guevara, yolculuğunda hiçbir zaman Atatürk’ün Nutuk’unu okumamıştı. Genel olarak ekonomi, ekonomi tarihi, savaş tarihi ve kültürel bilgiler içeren beş farklı kitap okuyordu ancak Che, hiçbir gezisinde Nutuk’un İspanyolca ya da İngilizce çevirisini okumamıştı.
1959 da Fidel Castro ve devrimci arkadaşlarının Küba’da gerçekleştirdiği Küba Sosyalist Devrimi, şüphesiz Latin Amerika’nın tarihinde önemli bir olay olarak kayıtlara geçmişti. Arjantin’in bağrından kopup gelen ve bu Latin Amerika ülkelerini motoruyla gezen Ernesto Che Guevara elbette ki devrimin sembolik ismiydi ve dünya çapında sesi duyulan birkaç ikonik liderden biri oluvermişti. Peki Che, gerçekten de iddia edildiği gibi seyahatlerinde taşıdığı sırt çantasında Atatürk’ün meclis konuşmalarını içeren “Nutuk” eserini taşımış ve molalarında okumuş muydu? Bolivya’da öldürüldüğünde sırt çantasından bu kitap çıkmış mıydı gerçekten de… ?
Gelin bir bakalım.
Ernesto Che Guevara’nın yolculuklarında okuduğu kitaplarla alakalı elimizde Küba devleti tarafından yayınlanmış bir envanter kaydı yok.
Nutuk’a gelecek olursak… Atatürk’ün söylevlerinin derlendiği Nutuk’un İngilizce, Fransızca hâli 1929’da, yayınlanmış. Che Guevara, yaşıyorken İspanyolca versiyonu yoktu. Ama yine de Che, Fransızca ve İspanyolca’yı biliyor, İngilizce’yi kısmen biliyordu. Bu bize Che’nin Nutuk’u bir şekilde okumuş olabileceğini gösteriyor fakat bizim esas ele aldığımız efsane Nutuk’u okuduğu değil, Che’nin infaz edildiğinde çantasından Nutuk çıktığıdır.
Bu efsaneye noktayı Bolivya’lı gazeteci yazar Carlos Soria Galvarro koymuş, iyi de yapmış. Galvarro, Che’nin Bolivya’da geçirdiği günlere dair araştırma yaptığında, Bolivya ordusu askeri envanterine sonradan dahil olan şu kitapların çantadan çıktığını kaleme almış:
- Karl Marx – “Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı”.
- Salomón Lvovich Vigotski “Güncel Kapitalizm Teorileri Üzerine Makaleler”
- Paul Carrell – “Geliyorlar”
- H. B. Philips – “Analitik Geometri”
- Luis Peñaloza – “Bolivya Ekonomi Tarihi”
Kaynak: Carlos Soria Galvarro
